Jeden z najwybitniejszych reżyserów w kinie polskim i światowym, także wybitny reżyser teatralny. W roku 2000 otrzymał Oscara za całokształt twórczości, zaś w 1990 roku – Europejską Nagrodę Filmową, Felixa, również za całokształt twórczości. Dwa filmy Andrzeja Wajdy, Ziemię obiecaną i Panny z Wilka, nominowano do Oscara w kategorii najlepszy film obcojęzyczny. O tę samą nagrodę ubiegał się również Człowiek z żelaza, ale komunistyczne władze PRL w stanie wojennym wycofały film popierający przemiany Sierpnia 1980 roku i NSZZ Solidarność z rywalizacji. Człowiek z żelaza zostal natomiast uhonorowany Złotą Palmą na festiwalu w Cannes w 1981 roku. Z kolei Kanał przyniósł reżyserowi canneńską Srebrną Palmę. W 1988 roku Andrzej Wajda otrzymał – za całokształt twórczości – Złotego Lwa w Wenecji. Artysta może się poszczycić ponadto m.in. nastepujacymi nagrodami za tworczosc filmowa: Srebrna Muszle w San Sebastian (za Wesele), francuskim Cezarem (za rezyserie Dantona; film ten przyniosl Wajdzie rowniez prestizowe Prix Delluc i Nagrode Unifrance Film) oraz berlinskim Srebrnym Niedzwiedziem za caloksztalt tworczosci, wreczonym przy okazji festiwalowej projekcji Wielkiego Tygodnia. Andrzej Wajda jest takze laureatem nagrod na festiwalach filmowych w Wenecji, Berlinie, Cartagenie, Valladolid, Avellino, Belgradzie, Moskwie, a takze na Festiwalu Polskich Filmow Fabularnych, ktory wowczas odbywal sie w Gdansku.

Tworca Zemsty ma na koncie takze wiele innych zaszczytnych odznaczen krajowych i zagranicznych. Najwazniejsze z nich to Oficerska Francuska Legia Honorowa (1982), Prix Onassis - Ateny (1982), Nagroda Kyoto (1987), ktora przeznaczyl w calosci na zalozenie Fundacji Kyoto-Krakow, Cracovia Merenti (1995, za ufundowanie Centrum Sztuki i Techniki Japonskiej Manggha, ktore rok wczesniej rozpoczelo dzialalnosc w Krakowie), Premium Imperiale – Japonia (1996), Komandoria Francuskiej Legii Honorowej (2000), Wielki Krzyz Zaslugi Niemiec (2000). Wajda jest Doktorem Honoris Causa Uniwersytetu Jagiellonskiego w Krakowie oraz Uniwersytetow w Bolonii, Brukseli, Lyonie i Waszyngtonie.

W latach 1977-1982 Wajda sprawowal funkcje Prezesa Stowarzyszenia Filmowcow Polskich. W latach 1974-1983 kierowal zalozonym przez siebie Zespolem Filmowym X, ktory zostal w stanie wojennym rozwiazany przez wladze PRL na mocy decyzji politycznej. Zespol skupial wtedy mlodych i poczatkujacych, a dzis slawnych i doswiadczonych rezyserow, ktorych filmy z lat 70., krytyczne wobec owczesnej polskiej rzeczywistosci, stworzyly tzw. "kino moralnego niepokoju" (m.in. Wodzirej Feliksa Falka, Aktorzy prowincjonalni Agnieszki Holland, Kung fu Janusza Kijowskiego). Po Sierpniu 1980 roku tworcy ci, podobnie jak sam Wajda, zaangazowali sie w dzialalnosc Solidarnosci.

Po kolejnym przłomie politycznym w Polsce, z lat 1988-1989, Wajda zostal współzałożycielem Gazety Wyborczej. Od roku 1989 do 1990 piastował godność senatora Rzeczypospolitej Polskiej, przewodniczył też w Radzie Kultury przy prezydencie RP, Lechu Wałęsie.

W roku 1997 Andrzej Wajda utworzył przy Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie kurs reżyserii filmowej. W 2002 roku rozpoczęła w Warszawie działalność Mistrzowska Szkoła Reżyserii Andrzeja Wajdy, założona wspólnie z Wojciechem Marczewskim.

Andrzej Wajda jest autorem kilku książek, m.in. takich jak Autoportret, Powtórka z całości, Podwójne spojrzenie oraz Kino i reszta świata. Ta ostatnia ukazała się na rynku w roku 2000 i jest autobiografią artysty.

Andrzej Wajda urodził się 6 marca 1926 roku w Suwałkach. W 1953 roku ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkłly Filmowej w Łodzi.

Jako samodzielny reżyser pełnometrażowych kinowych filmów fabularnych zadebiutował w 1954 roku Pokoleniem. Film ten, wraz z kolejnymi dziełami artysty: Kanałem, Popiołem i diamentem oraz Lotna (jego pierwszym obrazem barwnym) zaliczany jest do najważniejszych osiągnięć tzw. szkoły polskiej – obrachunkowego nurtu, który rozsławłl rodzimą kinematografię w świecie.

Premiera Popiołów z 1965 roku – ekranizacji powieści Stefana Żeromskiego – zainaugurowała jedną z najbardziej burzliwych dyskusji o historii Polski, losie Polaka i naszych mitach narodowych.

W roku 1976 Andrzej Wajda zrealizował Człowieka z marmuru, wyróżnionego Nagrodą FIPRESCI w Cannes. W filmie tym przełamał temat tabu, jakim były w PRL wypaczenia z czasów stalinowskich. Człowiek z marmuru mimo ograniczeń w rozpowszechnianiu zdobył olbrzymi rozgłos i stał się jedną z forpoczt przełomu politycznego z Sierpnia 1980 roku. Przełom ten ukazany został we wspomnianym Człowieku z żelaza.

W 1998 roku Wajda zrealizował Pana Tadeusza – filmową adaptację romantycznego poematu Adama Mickiewicza.

W roku 1958 Andrzej Wajda po raz pierwszy wyreżyserowal spektakl teatralny – Kapelusz pełen deszczu Michaela Vincenta Gazzo (Teatr Dramatyczny w Gdyni, Scena Teatru Wybrzeże). Spośrod poźniejszych inscenizacji wymieńmy: Dwoje na huśtawce Williama Gibsona (Teatr Ateneum w Warszawie, 1960), Wesele Stanisława Wyspiańskiego (Stary Teatr w Krakowie, 1963), Biesy według powiesci Fiodora Dostojewskiego (Stary Teatr w Krakowie, 1971), Tragiczną historię Hamleta księcia Danii Williama Szekspira (Stary Teatr w Krakowie, 1971), Noc listopadową Stanisława Wyspiańskiego (Stary Teatr w Krakowie, 1974) Nastazję Filipowną według Idioty Fiodora Dostojewskiego (Stary Teatr w Krakowie, 1976), Sprawę Dantona Stanisławy Przybyszewskiej (Teatr Powszechny w Warszawie, 1975), Rozmowy z katem według książki Kazimierza Moczarskiego (Teatr Powszechny w Warszawie, 1977), Z biegiem lat, z biegiem dni (Stary Teatr w Krakowie, 1978), Zbrodnię i karę Fiodora Dostojewskiego (Stary Teatr w Krakowie, 1984), Wieczernik Ernesta Brylla (Kościół Miłosierdzia Bożego w Warszawie, 1985), raz jeszcze Szekspirowskiego Hamleta z Teresą Budzisz-Krzyzanowską w roli tytułowej (Stary Teatr w Krakowie, 1989), Mishime Yukio Mishimy (Stary Teatr w Krakowie, 1994).

Andrzej Wajda pracował także na scenach zagranicznych, m.in. w Teatrze Sowriemiennik w Moskwie, w Yale Repertory Theatre w New Heaven w USA, w Deutsches Nationaltheater w Weimarze, w Teatro Stable Friuli w Triescie, w Teatrze Benisan w Tokio.

Reżyser Zemsty ma w swym dorobku również spektakle Teatru Telewizji, takie jak Makbet Williama Szekspira (1969), Noc listopadową Stanisława Wyspiańskiego (1978, przeniesienie z Teatru Starego w Krakowie), Bigda idzie!!! według powieści Juliusza Kadena Bandrowskiego Mateusz Bigda (1999), Noc czerwcowa według opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza (2001).

Dla telewizji Andrzej Wajda zrealizował m.in. filmy Przekładaniec (1968), Brzezina (1970, wyswietlany także w kinach), Piłat i inni (1971, prod. RFN, wyświetlany także w kinach) oraz Wyrok na Franciszka Klosa (2000). Wspólnie z Edwardem Kłosińskim zrealizował serial Z biegiem lat, z biegiem dni (1980).

Ostatnie filmy Wajdy przynoszą kontynuacje refleksji nad uwikłaniem jednostki w wielką historię. "Wałęsa" i "Powidoki" to dwie odsłony nieśmiertelnego mitu samotnego człowieka przeciwko mechanizmom totalitarnej władzy. Z dwóch różnych pozycji: prostego robotnika Lecha Wałęsy i wybitnego malarza Władysława Strzemińskiego opowiada o tym, jak i czy "człowiek samotny, więziony", mógłby "myślą i wiarą zwalać i podźwigać trony". Andrzej Wajda - artysta szedł własną drogą przez całe swoje długie i twórcze życie. Konsekwentny w swoich wyborach i swej niekonsekwentnej polemice z tradycją. Stały w swej ambiwalencji, w której polemika wobec tradycji łączyła się z admiracją. Samoświadomy i osobny Andrzej Wajda jeszcze długie lata będzie inspirował filmowców i filmoznawców.